ÇOCUKLARDA ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (DİSLEKSİ) NASIL ANLAŞILIR?

Yaş ve cinsiyet gözetmeksizin çocuklarda veya yetişkinlik döneminde herhangi bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkan kişinin okuma, yazma veya dil becerilerinde sorunlar yaşamasına neden olan özel öğrenme bozukluğudur. Disleksisi olan bireylerin zeka ile ilgili herhangi bir sorunu yoktur ve tıpkı normal bireyler gibi akıl yürütme ve anlamlandırma yetenekleri olağandır. Ancak şunu atlamamakta fayda görüyorum; disleksisi olan bazı kişilerin disleksisinin çeşidine bağlı olarak kimi zaman dikkat ve hafızasının olumsuz etkilendiği ve bu durumun beynin dili işleyen bölümünü de etki altına aldığı söylenebilmektedir. Öğrenme güçlüğünün belirtileri kişinin yaşına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Erken yaşta çocuklarda özellikle konuşmanın gecikmesi, çocuğun konuşmaya başladıktan sonraki aşamasında yeni kelimeler öğrenmede zorluk yaşaması disleksinin bir diğer belirtileri arasındadır. Elbette ki, her çocukta konuşma gecikmesi veya okuma/öğrenmede zorluk yaşanması direkt çocuğa disleksi tanısını koymamızı gerektirmez. Ancak hastaların aile bireylerinde okuma güçlüğü yaşanmış olması veya disleksi öykünün varlığı, çocukların yakından takip edilmesini gerektirebilir.

Öğrenme güçlüğü en çok çocukluk (1-2yaş ) ve okul çağına gelmiş çocuklarda daha belirgin şekilde anlaşılmaktadır. Disleksinin 6 çeşiti bulunur ve bunlar;

Fonolojik Disleksi; disleksinin bu çeşitinde işitselden çok, görsel hafıza ön plandadır. Çünkü bu kişiler, işitselden daha çok görsel işleyiş sorunu yaşarlar.

Yüzeysel Disleksi; kelimelerin tanınmasında , yazılmasında yaşanan güçlük olan türdür.

Görsel Disleksi; görsel sorunlardan kaynaklı misal, görme sorunu gibi fiziksel nedenlere bağlı yaşanan veya görseli işleme sorunundan kaynaklı okumada yaşanan bir problemdir.

Birincil Disleksi; ne yazık ki dislekside en çok karşımıza çıkan en yaygın türüdür ve kişinin beyninin sol beyin kabuğu tarafından gerçekleşen ve yaş ile değişmeyen işlev bozukluğudur.a

İkincil yani gelişimsel Disleksi; çocuğun büyümesiyle birlikte azalabilen, fetal gelişiminin erken safhalarında beyin gelişiminde yaşanan problemdir.

Travma Disleksi; çocuk veya yetişkin farketmeksizin, travma veya hastalık sebebiyle beyinde ortaya çıkan hasara bağlı gelişen disleksi türüdür.

PEKİ, DİSLEKSİK BİR ÇOCUĞA SAHİP AİLELER NELER YAPMALI?

Çocuğunda öğrenme güçlüğünün olduğunu fark eden veya öğrenen ebeveynler, çocuklarına yardım etmek için öğrenme güçlüğü hakkında bilgi sahibi olmalı, çocuğuna rehberlik edebilmeli ve planlı bir eğitim düzenlemesiyle çocuklarının öğrenmelerini kolaylaştırabilmeli ve aynı zamanda çocuklarına akranlarından geri kalmamaları adına yardımcı da olmuş olarak, gerekirse çocuğun okuldaki öğretmenleriyle iletişime geçip, çocuğun durumu hakkında bilgi vererek çocuğun sınıf arkadaşlarından geri kalmaması adına okulda aldığı eğitimi de kolaylaştırabilirsiniz. Şunu göz önünde bulundurmakta fayda görüyorum, diğer çocukların kolayca öğrendiği herhangi bir konuyu sizin çocuğunuz bu kolaylıkla öğrenemeyebilir, bu durum oldukça normaldir ve bu süreçte çocuğunuza karşı yaklaşımınızda öncelikli sevgi, anlayış ve desteğin önemi çok büyüktür.

UZM. KLİNİK PSİKOLOG

BÜŞRA DUMANLI