ÇOCUĞUMU BİR TÜRLÜ YALNIZ BIRAKAMIYORUM!
Uzman Psikolog Büşra Dumanlı
Çocuklarda ayrılık kaygısı, belirli yaş aralıklarında, gelişimin doğal süreci olarak her çocukta yaşanabilen oldukça doğal kabul edilen bir durumdur. Bebekler, ona bakım veren anne-baba veya anneanne, babaanne bazen de bakıcı ile arasında fiziki (temas) ve duygusal bir bağ kurmaya başlar. Hem aradaki ilişkiden hem de bebeğin bakım veren kişiye olan muhtaçlık durumu bu bağı güçlendiren ögedir. Dolayısıyla bebek, bakım veren bu kişi veya kişilere bu denli her yönden muhtaçken onlardan ayrılmak istemez ve bu durum oldukça güç bir hal alır. Bunun sebebi ise, bebeğin gerçeklik algısının henüz gelişmeyişinden kaynaklı bakım veren kişinin geri dönmeyeceğine dair sanılan yoğun bir endişe halidir. Bu endişe bebek ve ona bakım veren kişi arasındaki kurulan yakın bağdan kaynaklı hissettiği güven ve bağlılığın bir sonucudur. Ancak bu durum zaman geçtikçe bebek artık büyümeye başlayacağı ve haliyle bebeklik dönemindeki gibi olmayışından, artık dünyayı anlama ve algılama becerileri kazanan bir çocuk olmasıyla, kendisine bakım veren kişiden uzaklaşmayı zamanla tolere edebilmesi gerekir, bizlerin normal kabul ettiği durumda budur. Özellikle 0-3 yaş aralığında yani bebeklik ve erken çocukluk döneminde bu ayrılık kaygısı dediğimiz bakım veren kişi ile bebek/çocuk arasında yaşanan durumu bizler sağlıklı ve doğal kabul ederiz. Ancak çocuklarda ayrılma kaygısı bozukluğunda bu durum biraz farklı olabilmektedir ve ne yazık ki yaşanan kaygı gelişim çağına göre beklenilenin çok üzerindeyse ve yaşanan bu kaygı günlük işlevsellikte belirgin bir şekilde bozukluğa yol açıyorsa, ayrılma kaygısı bozukluğu patolojik bir durum haline gelmiş olabilir.
ÇOCUKLARDA AYRILIK KAYGISINI AZALTMA YOLLARI
Bu gibi durumlarda en önemli çözüm yollarından biri netliktir. Anne baba veya bakım veren kişi olarak belirsizlikten kaçının. Zaten anlamayacak diye düşünülen çocuğun aynı zamanda sizlerle kurduğu bağdan kaynaklı duygusal olarak size olan güvenini zedelemeye girmeyin. Bunun yerine çocuğunuzun yanından ayrılmadan önce çocuğunuza nereye gideceğinizi ve ne zaman döneceğinizi söyleyin. Ebeveynlerin sık yaptığı hatalardan birisi olan o uyurken veya oyun oynarken onun haberi olmadan gizlice yanından ayrılma davranışında bulunmayın. Bulunmayın ki, çocuğunuzla aranızdaki güven, inanç dengesini bozmayın ve çocuğunuzu gereksiz stres altında bırakıp kaygılanmasına yol açmayın.
Çocuğunuza söyleyin demiştim ve netlikten bahsetmiştim; bu şu demek değildir ‘1 saat sonra geleceğim anneciğim.’ Ne yazık ki 0-3 yaş grubu çocuk zaman kavramlarının netliklerini bilemezler ve bu sebeple sizler çocuklarınıza açıklamalarınızda somut bir şekilde konuşmalar yaparak onun sizi anlamasını sağlayın.
Bir diğer önemli nokta ise, çocuğunuzun kaygısını anladığınızı çocuğunuza gösterin, hissettirin. Sen büyüdün artık, aa kocaman oldun ne kadar ayıp vb. şeklindeki ifadelerden kaçının. Çünkü o bir çocuk ve kaygısı size olan sevgi ve bağlılığından kaynaklı. Bu yüzden ona sarılıp anladığınızı, onu sevdiğinizi göstermek oldukça önemlidir. Ve elbette ki çocuğunuzla kaliteli zaman geçirip, her fırsatta onunla ilgilenip, oyunlar oynamak çocuğunuzun hem ruhuna hem de yaşadığı ayrılık kaygısını kontrol edebilmesini daha kolay hale getirmektedir.
